آموزش قرآن کریم

📝درس دوم:

#احکام_حرف_لام_و_احکام_حرف_راء

✳️تغلیظ و ترقیق «ل»:

اصل‌ در «ل» ترقیق است و فقط تحت شرایطی «تغلیظ» می شود.

💠تغلیظ «ل» :
لام لفظ جلاله (لام کلمه الله) در صورتی که حرکت ماقبل آن٬ «فتحه» یا «ضمه» باشد٬ تغلیظ می شود.

🔻مانند:
ٱَللّٰهُ ٬ إِنَّ ٱللّٰهَ ٬ یَعْلَمُ ٱللّٰهُ ٬ یَدُٱللّٰهِ

💠ترقیق «ل»:
۱- اگر حرکت ماقبل لام لفظ جلاله «کسره» باشد٬ «ل» ترقیق می شود.

🔻مانند:
بِسْمِ ٱللّٰهِ ٬ ٱَلْحَمْدُلِلّٰهِ ٬ بِاٱللّٰهِ ٬ رَسولِ ٱللّٰهِ

۲- حرف «ل» در سایر کلمات قرآن ٬ «بلااستثناء» ترقیق می شود.

🔻مانند:
خَلَقَ ٬ ظَلَمَ ٬ ٱَلصَّلٰوةِ ٬ ٱَلظُّلُمَاتِ ٬ صَلْصَالٍ

#احکام_حرف_لام
#تغلیظ_و_ترقیق_حرف_لام

📢فایل صوتی/
💠احکام حرف لام💠
👤توسط استاد سیدمحسن موسوی بلده

دریافت
حجم: 306 کیلوبایت

📢فایل صوتی/
💠احکام حرف لام💠
به طور کامل همراه با مثال

👤توسط استاد سیدمحسن موسوی بلده

دریافت
حجم: 1.29 مگابایت

✳️تفخیم و ترقیق حرف «ر»:

اصل‌ در «ر» تفخیم است و تحت شرایطی ترقیق می شود.

💠از آنجا که احکام تفخیم و ترقیق «ر» نسبت به بقیه احکام٬ گسترده است٬ برای سهولت در فراگیری٬ توجه شما را به «کلیدهای» ذیل جلب می کنیم:

۱- اصولاً (فتحه و الف مدی) و نیز (ضمه و واو مدی) ٬ «خانواده تفخیم» و در مقابل٬ (کسره و یاء مدی) و نیز حرف «ی»٬ «خانواده ترقیق» محسوب می شوند.

۲- برای تشخیص حکم «ر» ٬ اگر این حرف متحرک باشد٬ به حرکت آن توجه می کنیم.
اما اگر ساکن بود٬ به حرکتِ ماقبل آن و اگر آن نیز ساکن بود به ماقبلِ ساکن٬ توجه کرده و حکم را استخراج می کنیم.

#احکام_حرف_راء
#تفخیم_و_ترقیق_حرف_راء

✳️احکام تفخیم حرف «ر»:

💠موارد تفخیم حرف «ر»:

۱- «ر» مفتوح و مضموم.

🔻مانند:
رَسُولٌ ، مُنِیرًا ، فِرَارًا ، رُقُودٌ ، خَبِیرٌ ، غُرُورًا

🔸🔸🔸🔸🔸

۲- «ر» ساکنِ ما قبل، مفتوح و مضموم.

🔻مانند:
اَرْبَیٰ ، اَلْقَمَرْ ، قُرْبَیٰ ، اَلزُّبُرْ

🔸🔸🔸🔸🔸

۳- «ر» ساکنِ ماقبل، ساکنِ ما قبل، مفتوح و مضموم.

🔻مانند:
وَٱلْفَجْرْ ، وَٱلْوَتْرْ ، بِکُمُ ٱلْیُسْرْ ، بِکُمُ ٱلْعُسْرْ

🔸🔸🔸🔸🔸

۴- «ر» ساکنِ ماقبل، الف و واو مدی.

🔻مانند:
نَارْ ، اَلْقَرَارْ ، نُورْ ، اَلْغُرُورْ

🔸🔸🔸🔸🔸

۵- «ر» ساکنِ ماقبل، همزه وصل.

🔻مانند:
رَبِّ ٱرْجِعُونِ ، ٱِرْجِعُونِ ، إِنِ ٱرْتَبْتُمْ ، ٱِرْتَبْتُمْ

🔸🔸🔸🔸🔸

۵- «ر» ساکنِ مابعد، حرف استعلاء (مشروط بر این که در یک کلمه باشند).

🔻مانند:
فِرْقَةٍ ، اِرْصَادًا ، قِرْطَاسٍ ، مِرْصَادًا

#احکام_حرف_راء
#تفخیم_حرف_راء

✳️احکام ترقیق حرف «ر»:

💠موارد ترقیق حرف «ر»:

۱- «ر» مکسور.

🔻مانند:
رِجَالٌ ٬ سُرُرٍ ٬ تُرِیحُونَ

🔸🔸🔸🔸🔸

۲- «ر» ساکنِ ما قبل٬ مکسور.

🔻مانند:
اوُلِی ٱلْاِرْبَةِ ٬ یَوْمٌ عَسِرْ (وقف)

🔸🔸🔸🔸🔸

۳- «ر» ساکنِ ماقبل ساکنِ ماقبل٬ مکسور.

🔻مانند:
أَهْلَ ٱلذِّکْرْ ٬ مِنَ ٱلسِّحْرْ

🔸🔸🔸🔸🔸

۴- «ر» ساکنِ ماقبل٬ یاء مدی.

🔻مانند:
قَدِیرْ ٬ یَسِیرْ

🔸🔸🔸🔸🔸

۵- «ر» ساکنِ ماقبل٬ یاء ساکن.

🔻مانند:
إِلَی ٱلْخَیْرْ ٬ فِیهَاٱلسَّیْرْ

#احکام_حرف_راء
#ترقیق_حرف_راء

📢فایل صوتی/
💠تفخیم و ترقیق حرف راء💠
👤توسط استاد سیدمحسن موسوی بلده

دریافت
حجم: 1.31 مگابایت

📢فایل صوتی/
💠تفخیم و ترقیق حرف راء💠
به طور کامل همراه با مثال
👤توسط استاد سیدمحسن موسوی بلده
دریافت
حجم: 3.43 مگابایت

✳️چند نکته مهم:

💠الف) در چند کلمهٔ زیر٬ حرف «ر» ساکنه به هر دو وجه تفخیم و ترقیق خوانده شده است:

۱- فِرْقٍ (شعراء-۶۳)
علت تفخیم٬ این است که حرف مستعلیهٔ «ق» پس از راء ساکنه آمده است.
و وجه ترقیق از آن جهت است که راء ساکنه بین دو کسره واقع شده است و لذا ترقیق آن برای دستگاه تکلم راحت تر است.

۲- مِصْرْ (هر جا که آمد) ٬ ٱَلْقِطْرْ (سباء٬ ۱۲) در صورت وقف
علت تفخیم٬ تبعیت از حرف استعلاء «قبل از» راء ساکنه است. چرا که برای دستگاه تکلم٬ ترقیق راء پس از تفخیم صاد و طاء مشکل است.
و وجه ترقیق نیز حکم سوم ترقیق است.

۳- أَسْرْ (هر جا آمد) ٬ نُذُرْ (قمر-بدون أَلْ تعریف٬ مکرر) یَسْرْ (فجر٬ ۴) در صورت وقف
علت تفخیم٬ براساس قاعده است و وجه ترقیق٬ اشاره به اصل این کلمات است که «أَسْرِی ٬ نُذُرِی ٬ یَسْرِی» بوده اند.

💠ب) حرف «ر» در «مَجْرىٰهَا» (هود٬ ۴۱) ترقیق می گردد. و مَجْرِیهَا خوانده می شود.
چرا که الف مدی پس از آن امالة کبری می شود.

امالة کبری : بدین معنا است که الف مدی تا حد زیادی به سوی یاء مدی متمایل می شود.
👌تنها مورد «امالة کبری» به روایت حفص از عاصم در سوره هود آیه ۴۱ آمده است.

#احکام_حرف_راء